ClickFix-malware: zo bescherm je jezelf

ClickFix is een vorm van malware die draait om social engineering: het misleiden van gebruikers om zélf schadelijke acties uit te voeren op hun computer. Vaak gebeurt dit door middel van een valse melding, bijvoorbeeld dat er een update nodig is of dat er een probleem moet worden opgelost.

Gebruikers krijgen vervolgens de instructie om een stukje code te kopiëren en uit te voeren, meestal via Windows+R of via programma’s zoals cmd.exe of PowerShell.exe. Het lijkt onschuldig – je denkt immers dat je een fout oplost – maar in werkelijkheid voer je zelf het commando uit waarmee de malware wordt geïnstalleerd.

Een typische aanval begint met een nep-update of foutmelding tijdens het surfen of het openen van een document. Daarin staat bijvoorbeeld: “Voer dit commando uit om het probleem op te lossen.” Zodra de gebruiker dit opvolgt, wordt er ongemerkt extra code uitgevoerd die schadelijke bestanden van externe servers downloadt.

Die bestanden kunnen vervolgens van alles doen:

• Informatie stelen (bijvoorbeeld wachtwoorden via Lumma Infostealer).

• Backdoors installeren, waarmee aanvallers langdurig toegang houden.

• Remote Access Trojans (zoals AsyncRAT of VenomRAT) installeren.

• Botnets of ransomware voorbereiden.

Kort gezegd: één simpele klik kan leiden tot grote gevolgen.

Cybercriminelen gebruiken verschillende trucs om slachtoffers naar hun pagina’s te lokken:

• Spearphishing: gerichte e-mails of berichten die eruitzien alsof ze van een betrouwbare partij komen.

• Malvertising: kwaadaardige advertenties op legitieme websites.

• SEO-poisoning: nepwebsites die hoog in Google verschijnen om je te misleiden.

• Geïnfecteerde websites: betrouwbare websites die ongemerkt zijn gehackt.

• Social media spam: links via posts, privéberichten of fora.

Gelukkig kun je veel doen om de kans op besmetting te minimaliseren:

1. Bewustwording en training
   Zorg dat medewerkers weten dat ze nooit zomaar commando’s moeten uitvoeren, zeker niet als ze daar via een website of e-mail toe worden aangezet. Regelmatige security-awareness trainingen zijn hierbij essentieel.

2. Technische maatregelen

   • Windows+R uitschakelen: beperk het gebruik van het “Uitvoeren”-venster.

   • PowerShell-beleid: alleen ondertekende scripts toestaan.

   • Applicatie-whitelisting: bepaal welke programma’s wél en niet mogen draaien.

   • Webcontentfiltering: blokkeer toegang tot kwaadaardige websites.

3. Monitoring en respons
   Zorg voor goede monitoringtools die verdachte activiteiten snel detecteren. Heb je tóch een incident, dan is een duidelijk incidentresponseplan cruciaal om snel en effectief te reageren.

Technologie biedt enorme kansen voor je organisatie, maar brengt helaas ook nieuwe manieren voor cybercriminelen om schade aan te richten. ClickFix-malware laat zien dat het gevaar niet alleen in de techniek zit, maar juist in het slim bespelen van mensen. Deze vorm van social engineering verleidt gebruikers om zelf schadelijke acties uit te voeren, met flinke gevolgen voor MKB’ers én grootzakelijke organisaties: van dataverlies en financiële schade tot reputatieverlies en een vertrouwensbreuk bij je klanten. Door bewustwording, technische maatregelen en een sterke responsstrategie te combineren, verklein je de kans dat jouw organisatie slachtoffer wordt aanzienlijk. Digitale veiligheid begint bij alertheid – één klik kan het verschil maken. Wil je zorgeloos en veilig ondernemen? Wij helpen je graag je organisatie weerbaar te maken tegen dit soort geavanceerde dreigingen.

Bel ons voor een vrijblijvend oriënterend gesprek. Je kunt ons bereiken via 088 25 50 100. Word je liever gebeld? Dat kan ook. Vul hier het formulier in om een afspraak te maken. Dan bellen wij jou wanneer het jou uitkomt.